Otomobillerde en önemli contalardan olan silindir kapak contasının yandığı nasıl belli olur? Üst kapak contası yakan motor nasıl anlaşılır? Kısaca conta yakan arabanın tüm belirtileri hakkında bilgi vereceğiz.
Otomobil motorları yüzlerce parçanın bir araya gelmesiyle çalışmaktadır. Bütün parçalar birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Bazı parçaların birleşim noktalarında keçe veya conta adı verilen sızdırmazlık sağlayan parçalar vardır. Bunlardan bazıları su, bazıları yağ kaçağını engellemek içindir. Bu contalar bazen bakımsızlık ve kötü kullanmaktan bazen de eskime nedeniyle görevini yerine getiremeyebilir. Bakımsız ve kaçıran contalar yağ, su ve yakıt kaçağına neden olabilir. Bu yüzden belirli dönemlerde arabanın motorundaki contaların değiştirilmesi gerekmektedir. Üst kapak contası motor içerisindeki en önemli conta diyebiliriz.
İlginizi Çekebilir: Radyatör Hortumu Neden Şişer?
Üst Kapak Contası Nedir ve Ne İşe Yarar?
Motor genel olarak iki ana parçadan oluşmaktadır. Alt tarafta motor bloğu üst tarafta ise silindir kapağı adı verilen iki parça vardır. Bunların ikisi birbirine sıkı sıkıya bağlantı şekildedir ancak iki ayrı bileşendir.
Motor Bloğu: Asıl yanmanın meydana geldiği ana ve büyük kısımdır. Motor bloğu içinde pistonlar, krank mili, piston kulları bulunmaktadır. Bu Yüksek basınç ve sıcaklık içinde çalışmaktadır.
Üst Kapak: Motor bloğunun üstünde yer alır. İçinde eksantrik mili ve subaplar bulunmaktadır. Eksantrik mili, triger kayışı yardımıyla döner ve subapların hareketini ayarlar. Emme ve egzoz subapları açılıp kapanarak motora hava emilmesini ve yanma sonuçlandıktan sonra çıkan egzoz gazının tahliyesini sağlar.
Her iki parçanın içinde de küçük su ve yağ kanalları bulunur. Çünkü motor yüksek sıcaklıkta çalıştığı için soğutulması gerekir. Yağ ise motor ve üst kapak içerisinde olan parçaların aşınmasını engellemek için gereklidir. İşte bu iki parçanın tam birleşim noktasında yer alan çelikten yapılmış sızdırmazlık sağlayan parçaya üst kapak contası adı verilir. Bu contanın ömrü normal kullanımlarda yaklaşık 200 bin yada 10-15 yıl kadardır. Ancak motorun hararet yapması gibi durumlarda yanarak sızdırmazlık görevini sağlayamaz. Bu durumda kaçıran conta aracınızın motorunda pek çok arızaya neden olabilir. Bunları önceden teşhis edip müdahale etmeniz oluşabilecek daha büyük sorunların önüne geçecektir.
Üst Kapak Contasının Yandığı Nasıl Anlaşılır?
Üst kapak contası yandığı zaman motorda bulunan ve birbirine asla karışmaması gereken sıvılar temas eder. Ayrıca yanma odasına su girmeye başlar. Eğer bu şekilde kullanılmaya devam edilirse aracınız kısa sürede motor yiyecektir. Bunun için üst kapak contası yanık ise kesinlikle en kısa sürede tamir ettirmelisiniz.
1- Motor Yağında Köpüklenme
Motor yağının görevi pistonları, krank mili ve üst kapak içerisinde bulunan valfler ve eksantrik milinin yağlanmasını sağlamaktır. Kapak ve motor bloğu içinde bulunan küçük kanallarda yağ gezer. Üst kapak contası su ve yağın birbirine karışmasını engeller. Eğer conta yanarsa su ve yağ birbirine karışır. Yağ değişim sırasında yağın içerisinde köpüklenme görüyorsanız su karışmış demektir. Suyun karışabileceği en önemli yer ise silindir kapak contasının yanık olmasıdır.
2- Yağ Kapağında Kremsi Tabaka
Motor yağının doldurulduğu kapağı kaldırıp altına baktığınızda sadece hafif bir yağ kalıntısı olması gerekir. Ancak kapakta kremsi ve çamura benzeyen birikinti görüyorsanız su ile yağ karışmış demektir. Conta yanık olunca karışmış yap ve suyun buharı motor yağ kapağında kahverengi kremsi tabaka oluşmasına neden olur.
3- Motorun Teklemesi
Kapak contası yandığında su asla olmaması gereken yanma odasına sızmaya başlar. Hava yakıt karışımı ile birlikte su da yanmaya başlar. Ancak ateşleme sistemine zarar veren su buharı motorda tekleme olmasına neden olacaktır. Üst kapak contası yanmasının en çok görülen belirtileri arasında yer almaktadır.
4- Buji Uçlarında Yağlanma
Bujiler hava yakıt karışımının tutuşması için kıvılcım çıkartan ve elektrikle çalışan parçalardır. Conta yandığı zaman yanma odasına sızan su buji uçlarında kararma ve korozyon gibi birikintilere neden olur. Bazı ustalar üst kapak contasının yandığını buji uçlarına bakarak teşhis etmektedir. Buji uçlarında ise yağlanma gibi belirtiler görülebilir.
5- Egzozdan Beyaz Duman Çıkması
Yanma odasına giren su yüksek sıcaklık nedeniyle buharlaşır. Egzoz dumanı ile birlikte egzoza doğru itilir. Ancak su buharı yoğun bir şekilde egzozdan atılır. Bu durum aracınızın egzoz borusundan beyaz duman şeklinde görülen su buharı çıkmasına neden olur.
6- Yakıt Tüketiminin Artması
Sağlıklı çalışmayan motorun yakıt değerleri artış gösterecektir. Üst kapak contasının yanık olması motoru daha fazla zorlayacağı için yakıt tüketiminin de artmasına neden olacaktır.
7- Motor Performansının Düşmesi
İçten yanmalı motorlar yüksek basınç ve sıkıştırma ile çalışmaktadır. Yanmış conta motora su girmesine ve hava/yakıt karışımın oranının bozulmasına neden olacaktır. Sonucunda ise motorda güç kaybı ve çekişte zorlanma görülecektir.
8- Radyatör Suyuna Yağ Karışması
Otomobil soğutma sisteminde sadece antifrizli su olması gerekmektedir. Ancak conta yandığı zaman su ile yağ birbirine karışır ve genleşme kabı denilen su tankına gelir. Motor suyunda kahverengi tabaka görüyorsanız conta yanık demektir. Su ile yağ karıştığı zaman yedek su deposu olarak tabir edilen genleşme kabı içerisinde çamurumsu tabaka oluşacaktır.
9- Genleşme Kabında Su Kaynaması ve Fokurdama
Motor soğutma suyunun asla yanma odasına girmemesi gerekir. Conta yanık olduğu zaman bu su oraya girer. Ayrıca soğutma sisteminin çok fazla ısınmasına neden olur. Antifrizin kaynama noktası 120° ve normal bildiğimiz şebeke suyunun ise 100 derecedir. Conta yanık olduğu zaman bu su kaynayacak kadar ısınır. Ayrıca basınç kaybı nedeniyle hava geleceği için genleşme kabında forkurdama görülecektir.
10- Motorun Zor Çalışması
Yanık conta aracınızın motorunun çalışmasını olumsuz yönde etkileyecektir. Başta buji uçlarını bozduğu için ateşleme olmayacaktır. Ayrıca yanma odasına sızan su nedeniyle hava yakıt karışımı zor tutuşacaktır. Aracınızın marş almasına zorlanmalar yaşıyorsanız conta yanık olabilir.
11- Motorun Hararet Yapması
Kapak contası yanan arabanın en çok görülen belirtilerinden bir tanesi motorun hemen hararet yapmasıdır. Motorun normal çalışma sıcaklığı 90 derecedir. Ancak düz yolda bile giderken hararet ibresi 100° C üstüne çıkıyorsa motor çok sıcak demektir. Conta yakan araba sürekli yüksek sıcaklık ile çalışmaktadır.
12- Radyatör Hortumu Şişmesi
Motor ile radyatör arasında su taşıyan hatlara radyatör hortumu adı verilir. Aracınızın motoru fan açacak kadar çalıştırdığınızda radyatör üst hortumunun hala yumuşak olması gerekir. Ancak hortumda sertleşme ve şişme görüyorsanız soğutma sisteminde basınç var demektir. Bunun sebebi aracın üst kapak contası yakmış olmasıdır.
Kaynak: reeloto.com
